Ontdek de levensader van Gambia: de Gambia-rivier

De Gambia-rivier is een must-visit bestemming voor iedereen die naar Gambia reist. Deze 1.120 kilometer lange rivier is niet alleen een bron van leven voor het land, maar ook een historisch en cultureel icoon. Tijdens een boottocht over de rivier kan je tijdens je vakantie in Gambia genieten van de prachtige natuur en de unieke cultuur van het land. Onderweg vaar je door mangrovebossen, langs idyllische dorpjes en spot je vele vogels en wilde dieren. Van krokodillen en dolfijnen tot een grote verscheidenheid aan vogels, de Gambia rivier is een lust voor het oog.

Een introductie van de Gambia Rivier

De Gambia-rivier begint helemaal in het oosten van Senegal en is een smalle doorgang die al eeuwenlang een belangrijke rol speelt in West-Afrika. De rivier eindigt in Atlantische Oceaan aan de Westkust van Gambia. Naast zijn ecologische betekenis speelt de Gambia-rivier ook een belangrijke rol in het transport en biedt toegang tot de binnenlanden van Senegal en Guinee. Met de aanleg van wegen is het vervoer over de rivier afgenomen, maar het blijft een populaire keuze voor commerciële activiteiten op het platteland.

→ Bekijk ook: 8-daagse rondreis Gambia & Senegal

Een boottocht maken over de Gambia rivier

Het is het leukst om een riviercruise over de Gambia rivier in een traditionele boot te maken. Deze kleurrijke houten vissersboten heten ‘pirogues’ en worden vooral in Gambia en Senegal gebruikt. Het zijn eigenlijk een soort kano’s, dus verwacht niet al te veel luxe. Omdat je vaak in een klein bootje zit kan je wel in alle rust genieten van de omgeving. Langs de oevers leven diverse wilde dieren zoals krokodillen en in de bomen kan je ook veel bijzondere vogels spotten. Bij de overgang van de rivier naar de Atlantische Oceaan kan je soms zelfs dolfijnen spotten!

Veranderende landschappen langs de over

Tijdens het varen zie je het landschap continu veranderen van een dichtbegroeide jungle naar open graslandschappen. Ook vaar je door mangrovebossen met groene tunnels en vele zijtakken van de rivier. In Gambia Rivier liggen ook diverse kleine eilandjes die voornamelijk door vogels en apen bewoond worden.

Traditionele dorpjes

Reis langs de Gambia-rivier van Banjul naar Basse en ontdek de traditionele vis- en transportmethoden die al generaties lang deel uitmaken van de geschiedenis van het land. Terwijl je over de rivier vaart passeer je traditionele Gambiaanse dorpjes en soms zie je ook authentieke hutten waar mensen nog steeds in wonen.

Vogels spotten langs de Gambia Rivier

Vogels die je kunt spotten aan de oever van de rivier zijn onder andere de krokodilwachter, ook wel Egyptische plevier genoemd, de noordelijke karmijnrode bijeneter, de zwarte kroonkraanvogel, uilen en vele anderen. Hier lees je meer over de bijzondere vogels in Gambia.

​​Uitstapje naar de Oyster Creek

Je kunt ook een uitstapje maken op de rivier naar de vele vertakkingen en kreekjes in de mangrovebossen. Vaak wordt met een kleine kano, een pirogue gedaan. Met deze kleine typische vissersbootjes kom je op de mooiste plekken zoals de Oyster Creek. Hier zie je hoe de locals leven van het vangen van oesters.

Andere highlights langs de Gambia Rivier

Veel bezienswaardigheden van Gambia liggen nabij de Gambia Rivier. Je kunt dus gemakkelijk een uitstapje maken tijdens je boottocht naar bijvoorbeeld het plaatsje Janjanbureh, voormalig Georgetown. Ook het James Island, of het Fort James Eiland is een veelbezochte plek aan de Gambia Rivier. Dit eiland heeft een duistere geschiedenis want het was in het verleden een plek waar slaven werden verzameld en vervolgens getransporteerd naar Amerika. Op het eiland kan je in het plaatsje Juffure een indrukwekkend slavenmuseum bezoeken, waar je meer leert over deze nare periode.

Ook bekende parken zoals het Kiang West National Park en het Bijilo National Park liggen nabij de Gambia Rivier. Je kunt je bezoek aan deze bijzondere Nationale Parken dus gemakkelijk combineren met een tocht over de rivier.

De Gambia rivier en de waarde voor de locals

Maar de rivier is veel meer dan alleen een landschappelijke attractie. Het is een essentiële hulpbron die vers water levert om te drinken, koken en te wassen. De rivier is de levensader van veel plattelandsgemeenschappen aan de oevers van de Gambia rivier en met name in de rijstteelt. Tijdens bepaalde periodes van het jaar, vooral in de centrale en bovenrivierenregio’s, wordt de rivier overspoeld met zeewater, waardoor boeren de kans krijgen om hun gewassen weer van vers water te voorzien.

Visserij in de Gambia Rivier

De Gambia-rivier staat synoniem voor vissen en is een cruciale bron van levensonderhoud en werkgelegenheid voor lokale gemeenschappen. Voor velen die langs de oevers van de rivier wonen, is vissen al generaties lang een manier van leven, en de overvloed aan vis heeft geleid tot de groei van dorpjes langs de rivier. Zo wordt er onder andere gevist op snappers, Senegalese ombervis en de lady fish.

Transport over de rivier

Naast de visserij speelde de Gambia-rivier ook een grote rol in het transport. In het verleden was de rivier het belangrijkste vervoermiddel in het land, gebruikt om mensen, goederen, post en zelfs salarissen te vervoeren. Hoewel de aanleg van wegen het gebruik ervan als vervoermiddel heeft verminderd, blijft het een belangrijke rol spelen in commerciële activiteiten op het platteland.

Geschiedenis van de Gambia rivier

De rivier de Gambia is al eeuwenlang een belangrijke inspiratiebron voor ontdekkingsreizigers. De bevaarbare rivier was de sleutel die Europeanen in staat stelde West-Afrika binnen te dringen, waardoor het een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van de regio werd.

De Gambia-rivier speelde een belangrijke rol bij het aantrekken van Europese ontdekkingsreizigers naar West-Afrika. De eersten die arriveerden waren de Portugezen, gevolgd door anderen zoals Mungo Park uit Schotland en Richard Jobson uit Groot-Brittannië. In 1588 reisde Jobson de Gambia-rivier op en kon hij de eerste kaart van Senegambia tekenen vanuit de oostelijke regio’s.

Ligging en geografie van de Gambia-rivier

Deze prachtige waterweg ontspringt op het Fouta Djallon-plateau in Noord-Guinea en stroomt in noordwestelijke richting door Zuidoost-Senegal, voordat hij Gambia doorsnijdt en bij de Gambiaanse hoofdstad Banjul uitmondt in de Atlantische Oceaan. De rivier is over een groot deel van zijn lengte bevaarbaar, met zeeschepen die Georgetown (Janjangbureh), ongeveer 280 kilometer stroomopwaarts, kunnen bereiken.

Bescherming van de gebieden rondom om de Gambia-rivier

Er wordt veel gedaan om de natuurgebieden rondom de Gambia-rivier te beschermen. Zo is een gedeelte van de rivier bijvoorbeeld uitgeroepen tot National Park en andere organisaties proberen het potententioeel van de rivier zo duurzaam mogelijk in te zetten. Ook het wildlife rondom de rivier wordt goed beschermd. Zo is er bijvoorbeeld de Chimp Rehabilitation Trust die de populatie van de chimpansees in stand probeert te houden.

Het River Gambia National Park

Het River Gambia National Park is een beschermd natuurgebied met een vijftal onbewoonde eilanden aan de Gambia Rivier nabij het plaatsje Kuntaur. Het park beslaat een oppervlakte van 6 km² en biedt een adembenemend mooie natuur met veel wildlife. De ecologische systemen variëren van weelderige regenwouden tot rietvelden, savannes en mangrove moerassen. De wildlife is hier echt uitzonderlijk. Zo kun je onder andere rood colobus apen en Guinea-baboons tegenkomen in het rivierachtige bos. Met een beetje geluk heb je ook de kans om nijlpaarden, manatees en krokodillen in de rivier te zien bij het River Gambia National Park.

→ Lees ook: Krokodillen spotten bij Kachikally

Chimpansees en andere dieren spotten

Het nationale park staat bekend om de chimpansees die door de Chimpanzee Rehabilitation Project (CRP) op drie eilanden (waaronder Baboon Island) zijn uitgezet. De CRT is het langstlopende en meest succesvolle project van dit type. In totaal zijn er zo’n 80 chimpansees uitgezet en verdeeld over de verschillende eilanden. Als toerist mag je deze eilanden helaas niet bezoeken, maar je kunt boottochten langs de oever regelen bij schippers in de plaatsjes Kuntaur of Janjanbureh. Hierbij is de kans groot dat je chimpansees ziet, vooral in de middag- of avonduren. Ook kan je nijlpaarden, krokodillen en verschillende soorten apen en vogels zien, waaronder de Afrikaanse visarend, pelikanen, en een verscheidenheid aan hoornvogels, toerako’s en papegaaien.

De Gambia River Basin Development Organisatie

Er zijn verschillende organisaties actief om het gebied rondom de Gambia Rivier te beschermen. De Gambia River Basin Development Organization (GRBDO) werd in 1978 opgericht met als doel het potentieel van de Gambia-rivier en het omliggende gebied te maximaliseren. Met Senegal en Gambia als stichtende leden en later vergezeld door Guinee in 1980, heeft de organisatie een mandaat om de landbouwproductie te verbeteren, het gebruik van natuurlijke hulpbronnen te optimaliseren en de infrastructuur en sociale voorzieningen in de regio te verbeteren.

De inspanningen van GRBDO zijn gericht op het bevorderen van duurzame ontwikkeling in het gebied, wat zowel de lokale bevolking als de grotere gemeenschap ten goede zal komen. De organisatie erkent het enorme potentieel van de Gambia-rivier en zet zich in om ervoor te zorgen dat de ontwikkeling ervan op een milieuvriendelijke en economisch haalbare manier plaatsvindt.

Bezoek de Gambia Rivier tijdens je vakantie

Van zijn oorsprong als een belangrijk transportmiddel tot zijn huidige rol als een vitale bron van water en handel, de Gambia-rivier belichaamt echt de essentie van Gambia. Zoals het gezegde luidt: “De Gambia-rivier is de Gambia en de Gambia is de rivier de Gambia.” Als je op zoek bent naar een onvergetelijke ervaring, zorg er dan voor dat je de Gambia-rivier zeker niet overslaat tijdens je bezoek aan Gambia. Of je nu geïnteresseerd bent in vogels spotten, wilde dieren wilt zien of gewoon het Gambiaanse platteland wilt verkennen, een uitstapje over de Gambia rivier is wat ons betreft een must-do.